-
1 установленный
-
2 обозначить
сов.( что)1) билгеләү, билге[ләр] кую, тамгалау, тамга куеп чыгу2) ( сделать видимым) белдерү, беленерлек итү, күрсәтү, беленеп торырлык итү -
3 подставить
сов.1) ( кого-что) [астына] кую, [астына] утырту2) ( что) [якынрак] китереп кую, янына кую3) ( что) сугу, кую4) перен. ( кого-что) кую, калдыру5) ( кого-что) алмаштыру, алмаштырып куюподставить числа в буквенные алгебраические выражения — хәрефләр белән билгеләнгән алгебраик аңлатманы саннар белән алмаштыру
• -
4 глаз
м1) күз2) караш, карау3) перен. күзәтү, карау, багуу семи нянек дитя без глазу посл. — ≈≈ син дә мулла, мин дә мулла, атка печән кем сала?
•- не попадайся на глаза
- бросаться в глаза
- кидаться в глаза
- во все глаза глядеть
- в глаза говорить
- в глаза не видел
- в глазах
- в глазах темнеет
- глаза бы не глядели
- глаза горят
- глаза на лоб лезут
- глаза на мокром месте
- глаз не казать
- глаз не показывать
- глаза разбегаются
- глаза разгорелись
- глаза смыкаются
- глаза слипаются
- глазом не моргнуть
- делать большие глаза
- за глаза
- за глаза говорить
- куда глаза глядят
- на глаз
- на глазах
- намётанный глаз
- насколько хватает глаз
- не знать, куда глаза деть
- ни в одном глазу
- ради прекрасных глаз
- с глаз долой
- с глаз долой, из сердца вон
- с глазу на глаз
- с какими глазами появиться
- с какими глазами показаться
- смотреть в глаза
- глядеть в глаза
- смотреть прямо в глаза
- глядеть прямо в глаза
- смотреть смело в глаза
- глядеть смело в глаза
- смотреть в оба глаза
- глядеть в оба глаза
- хоть глаз выколи -
5 датироваться
несов....га карау,... белән билгеләнү ( вакыт ягыннан) -
6 конвенционный
-ая; -оеконвенцион, конвенция белән билгеләнгән, аерым килешү буенча эшләнгән -
7 литерный
-
8 ориентировочный
-
9 предугадать
сов.( что) алдан белү; алдан билгеләү; алдан сизү; алдан ачыклау -
10 пунктир
-
11 сознание
с1) аң, һуш; зиһенпотерять сознание — аңын югалту, һуштан язу
2) аң3) аңлау, тану, икърар итү4) уй, фикерего мучило сознание, что он ошибся — хата ясадым дигән уй аны борчый иде
-
12 характеризоваться
несов.1) характерлану, аерылып тору ( берәр сыйфаты белән), билгеләнү2) страд. от характеризовать 1) -
13 цифровать
несов.; спец.( что) (нумеровать) цифрлау, номерлау, сан куеп чыгу, сан белән билгеләү -
14 фиксировать
сов.; несов.( что)1) ( регистрировать) теркәү, теркәп бару, язу, язып алу, язып бару2) ( установить) билгеләп кую, билгеләү3) төбәү, юнәлдерү4) тех. ( неподвижно закрепить) ныгыту, беркетү5) фото фиксаж белән ныгыту, фиксажлау -
15 на
I предлог1) с вин. п. (при обознач. действия, направленного на поверхность или внешнюю сторону предмета)...га, өстенә2) с вин. п. (при обознач. лиц, организаций, на к-рые возлагается ответственность, работа и т. п.)...га, өстенә3) с вин. п. (при обознач. места, на к-рое направлено действие)...гапойти на завод — заводка бару; заводка эшкә керү
4) с вин. п. (по направлению, в сторону)...га,...га табаидти на голос — тавыш ишетелгән якка таба бару; тавышка таба бару
окна на восток — тәрәзәләр көнчыгышка таба [карый]
дверь на улицу — ишек урамга таба [карый]
5) с вин. п. (при обознач. соприкоснсвения, столкновения)...ганаткнуться на кого-л. в темноте — караңгыда кемгә дә булса барып бәрелү
6) с вин. п. (при указ. срока, времени)...та,...нена зиму — кышка, кыш айларына
на этот раз — бу юлы, бу очракта
со дня на день — бүген-иртәгә, тиз арада, тиз вакыт эчендә
7) с вин. п. (с какой целью, для чего-л.)...га8) с вин. п. (при обозначении цели, назначения)...лык9) разг.; с вин. п. (при обознач. специальности, профессии)...лыккаучиться на слесаря — слесарьлыкка уку;
10) с вин. п. (для, ради)...га, өчен11) с вин. п. (с сущ. "лад", "манера", "образец")...ча, буенча12) с вин. п. (при обознач. предмета, являющегося орудием действия)...га13) с вин. п. (при обознач. количества, меры)...га14) с вин. п. (при умножении, делении)...га15) с предл. п. (на вопрос "где")...да, өстендә16) с предл. п. (при обознач. лиц, предметов, одетых, облачённых во что-л.)...өстендә,...өстенә17) с предл. п. (при обознач. области, сферы деятельности)...да18) с предл. п. (при указ. на положение, состояние)...да булусостоять на чьём-л. иждивении — берәүнең тәрбиясендә тору
19) с предл. п. (при обозначении времени, срока)...да20) с предл. п. (в нек-рых устойчивых сочет.)...гандана ходу — барганда, барган шәпкә
21) с предл. п. (при обознач. предмета, являющегося нижней или внутренней частью чего-л.)...лы,...эчле22) с предл. п. (при обознач. средств передвижения)...да,...белән23) с предл. п. (при посредстве, с помощью чего-л.)...да24) с предл. п. (при обознач. вещества, к-рое входит в состав чего-л.)...га эшләнгән,...да эшләнгән,...лы,... кушып (катнаштырып) эшләнгән•- сорвать зло II частицамәна, возьми — мә, ал
- на-поди -
16 указать
сов.1) ( на кого-что) күрсәтү, төртеп күрсәтү2) ( что) билгеләү, күрсәтү3) (кому за что и без доп.) аңлату, өйрәтү, күрсәтеп бирү; шелтә белдерү -
17 установить
сов.( что)1) урнаштыру, көйләү, кую2) билгеләү, раслау, гамәлгә кертү3) урнаштыру, булдыруустановить связь с кем-л. — ( кем белән дә булса) элемтә урнаштыру
4) табу, ачу, аныклау, ачыклау, исбатлау -
18 зашифровать
сов.( что) шифрлау, шифр белән язу ( шартлы билгеләр белән язу) -
19 ценить
несов.1) ( кого-что) (назначать цену) бәяләү, бәя кую, бәһалау, бәһа кую, хак кую, бәя бирү, хакын билгеләү2) перен. (что) (дорожить чем-л.) бәяләү, кадерен белү3) ( кого) ихтирам итү, тәкъдир итү -
20 выделить
сов.1) ( кого-что) бүлеп (аерып) алу, бүлеп (аерып) чыгару, бүлеп (аерып) бирү; бүлү, аеру2) ( что) күрсәтү, билгеләү, күрсәтеп бирү, аеру, аерып күрсәтү3) ( что) (отдать во владение часть) бүлеп бирү, бүлү4) ( кого-что) (имущественно отделить) башка чыгару, аерып чыгару5) ( что), спец. чыгару, аерып алу, аерып чыгару; бүлеп чыгару
- 1
- 2
См. также в других словарях:
билгеләү — 1. Билге, тамга салу. Нин. б. билгесе белән хәтердә калдыру 2. Нин. б. максат белән атап, аерып, бүлеп кую. Кемнең дә булса карамагына, җаваплылыгына, файдалануына бирү, тапшыру 3. Нәр. б. микъдарын яки вакыт күләмен аныклау, шуны рәсмиләштерү… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
билгеләнү — 1. (Билгеләү) 2. Нин. б. фактлардан, хәлләрдән килеп чыгу, шулар белән аңлатылу, ачыклану 3. Ачыклану, беленү 4. Аталу, багышлану … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ае-көне белән — Үз вакытында, срогы җиткәч тә. АЕ КӨНЕ ҖИТҮ – Билгеләнгән вакыт җитү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тану — I. – (ТАНЫ, ТАНЫЙ, ТАНЫР, ТАНЫЯЧАК) 1. Элек күргән белгән нәрсәне яки шәхесне яңадан очраткач, аның шул үзе икәнен аңлау, белү. Тышкы кыяфәтеннән, йөзеннән белә алу, күреп белү; киресе: ишетеп кенә белү. Аерым билгеләр буенча кешенең кем булуын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
формула — 1. Билгеле бер шартларда барлык аерым очракларга ярый торган гомуми положениеның, закон, мөнәсәбәтләр һ. б. ларның анык фразасы, билгеләмәсе. Нәр. б. кыска һәм анык фразасы, билгеләмәсе политик формула 2. мат. Зурлыклар, мөнәсәбәтләр, элементлар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
номиналь — с. 1. Берәр нәрсәнең өстендә акча бәясе белән күрсәтелгән, акча бәясе белән билгеләнгән 2. Исеме генә булып, чынлыкта булмаган; ялган номиналь җитәкче … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хиазм — 1. лингв. Фразаның икенче яртысында җөмлә кисәкләренең урынын алмаштырып кую белән билгеләнә торган синтаксик параллелизм (мәс. зарлана да елый, елый да зарлана) 2. анат. Күрү нервларының мидә бер берсе белән кисешүе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
хиазма — 1. лингв. Фразаның икенче яртысында җөмлә кисәкләренең урынын алмаштырып кую белән билгеләнә торган синтаксик параллелизм (мәс. зарлана да елый, елый да зарлана) 2. анат. Күрү нервларының мидә бер берсе белән кисешүе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акватория — и. Берәр максат белән билгеләнгән һәм җиһазланган су участогы, мәйданы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
акканлылык — ЛЕЙКЕМИЯ – Кан составында ак кан шарчыкларының (лейкоцитларның) бик күбәюе белән билгеләнә торган авыру … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
алгебра — Математикада: сан берәмлекләренең нинди булуына карамастан, хәрефләр белән билгеләнгән зурлыкларның үзлекләрен өйрәнү бүлеге … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге